«من شیر دوست ندارم»، «بوی ماهی بده»، «این میوهها را نمیخورم»، «تخممرغ بدمزه است»، «خجالت میكشم نون، پنیر و سبزی ببرم مدرسه» و... اگر شما هم فرزندی دارید، حتماً این جملهها را بارها از زبان او شنیدهاید یا روزی بالاخره خواهید شنید. ذائقه افراد در كودكی و به طور كلی در سنین زیر پنج سال شكل میگیرد.
اما حواستان باشد به خاطر خود و فرزندتان زود تسلیم خواستههایش نشوید و اگر به سلامت او اهمیت میدهید، از همان سالهای كودكی عادتش دهید مواد غذایی مفید و سالم را انتخاب و مصرف كند البته نگران هزینه هم نباشید؛ در اغلب مواقع فست فودها و چیپس و پفك ، هزینه بیشتری از لقمهها و خوراكیهای سالم دارد.
گیتی بهدادیپور، كارشناس تغذیه در گفتوگو با «جامجم» ضمن اشاره به این كه بخش مهمی از ذائقه افراد در دوران كودكی شكل میگیرد، توضیح میدهد: ذائقه سازی در كودكان از جمله كارهایی است كه والدین باید به آن توجه كافی داشته باشند؛ چون كودك به تدریج با طعم مواد غذایی مختلفی كه در اختیار او قرار میگیرد، انس گرفته و به آنها عادت میكند.
به گفته این كارشناس تغذیه، ذائقه افراد در كودكی و به طور كلی در سنین زیر پنج سال شكل میگیرد.
زیر یك سال، نمك ممنوع!
چرا برخی از كودكان غذاهای مفید و پرخاصیت را با میل و علاقه مصرف میكنند و گروهی دیگر فقط به دنبال غذاهای مضر ولی به ظاهر خوشمزه هستند؟ اگر شما هم تصور میكنید طبیعت كودكان این گونه است و آنها به خوردن غذاهای مضر تمایل دارند، باید بدانید اشتباه فكر میكنید و این وظیفه پدر و مادر است كه تغذیه صحیح را به فرزند خود یاد بدهند.
بهدادیپور با بیان این كه مصرف نمك برای بچههای زیر یك سال ممنوع است، یادآور میشود: به هیچ وجه نباید به غذای كودكان زیر یك سال نمك اضافه كرد. همچنین جالب است بدانید مطالعات نشان داده كودكانی كه مقدار زیادی نمك به غذایشان افزوده میشود، ذائقه آنان در بزرگسالی به شوری عادت میكند و در نتیجه بیشتر به فشار خون مبتلا میشوند.
به گفته وی شكر نیز باید به مقدار بسیار كم به غذای كودكان زیر یك سال اضافه شود و در نتیجه مصرف شیرینی هم محدود میشود. البته باید دقت داشته باشید در این سنین حتی ادویه هم نباید به غذای بچهها افزوده شود. در سنین بالای یك سال هم بهتر است غذای كودكان كم نمك و كم ادویه باشد.
این كارشناس تغذیه با اشاره به كودكانی كه در سنین مدرسه در خوردن برخی مواد غذایی مقاومت میكنند، میگوید: كودكانی كه در دوران بچگی غذایی را نخورند، در سالهای بعد هم آن را مصرف نخواهند كرد. یعنی اگر مادر از همان دوران كودكی عادت خوردن مواد غذایی مفید مانند شیر را در فرزندش به وجود نیاورد، در بزرگسالی هم نمیتواند این روش تغذیه را تغییر دهد.
به گفته وی مادرها باید كودكان را در سنین زیر پنج سال به شیر خوردن و مصرف مواد غذایی مفید عادت دهند. به عنوان مثال اگر كودك طعم شیر را دوست ندارد، میتوانید آن را با میوههای مختلف طعمدار كنید، مثلا اغلب بچهها شیر موز را دوست دارند. اما اگر این كار را نكنید و پس از چند سال بخواهید او را به مصرف شیر عادت دهید، مطمئن باشید براحتی موفق نخواهید شد.
بهدادیپور درباره مصرف غذاهایی مانند سوسیس، كالباس و فستفودها میگوید: با اینكه بیشتر بچهها مصرف این گونه مواد غذایی را دوست دارند، اما درست نیست بگوییم نمیتوان كاری در این مورد انجام داد. هستند بچههایی كه علاقهای خاص و افراطی به این گروه از مواد غذایی ندارند، چون پدر و مادر از دوران كودكی به آنها آموزش دادهاند كه خوردن این مواد برای سلامت آنها مضر است.
وی میافزاید: متاسفانه برخی از پدر و مادرها از این نوع غذاها به عنوان راهكاری برای آرام كردن كودك یا تشویق او برای غذا خوردن استفاده میكنند.
اما والدین باید بدانند اگر از ابتدا با این شیوه برخورد نكنند و با گریه و بهانه كودك براحتی این خوراكیها را به او ندهند، كودك بتدریج میفهمد سلامتش از هر چیز مهمتر است و پدر و مادر به همین دلیل این گونه مواد را در اختیارش نمیگذارد.
با تدبیر عمل كنید
خیلی از پدر و مادرها میدانند كودك باید مواد غذایی مفید و سالم را مصرف كند، اما گاهی شیوههای آنها موثر نیست و باز هم كودك مصرف غذاهای مضر را ترجیح میدهد.
بهدادیپور با بیان اینكه به هیچ وجه نباید كودك را مجبور به خوردن غذایی خاص كرد، میگوید: بچهها لجبازی را دوست دارند و به همین دلیل اگر بخواهید به اجبار به آنها غذا بدهید، باید منتظر نتیجه معكوس باشید. بنابراین در چنین شرایطی پدر و مادر باید بیتفاوت باشند و با تدبیر عمل كنند.
به گفته وی پدر و مادر باید به جای اصرار و اجبار، با تدبیر كودك را به خوردن غذاهای مناسب تشویق كنند. به عنوان مثال میتوان مواد غذایی مورد نظر را با ظاهر یا طعمی متفاوت به كودك داد یا اینكه پدر و مادر مقابل كودك بنشینند و غذا را با لذت بخورند.
بچهها در جمع بهتر غذا میخورند
خیلی از بچهها ساعاتی از روز را در مهدكودك میگذرانند و به همین دلیل والدین و مسوولان مهدكودك باید توجه كافی نسبت به تغذیه بچهها داشته باشند.
بهدادیپور در اینباره میگوید: بچهها زمانی كه در جمع همسالان خود هستند، خیلی بهتر از مواقع تنهایی غذا میخورند. به عنوان مثال بچهای كه در خانه غذا نمیخورد، اگر با دوستانش همراه شود، بهتر و راحتتر غذایش را خواهد خورد.
به گفته این كارشناس تغذیه، خانوادهها با كمك مربیان میتوانند از این موضوع به نفع خودشان و كودك استفاده كنند و زمانی كه كودك در مهد حضور دارد، عادت مصرف مواد غذایی مفید را ایجاد نمایند.
بهترین میانوعدهها برای كودكان
برای میان وعده فرزندتان چه نوع خوراكی را انتخاب میكنید؛ چیپس؟ پفك؟ ساندویچ؟ شكلات؟ اگر انتخاب شما به این دلیل است كه فرزندتان این مواد را دوست دارد و فقط آنها را با میل میخورد، باید هر چه زودتر شیوهتان را تغییر دهید.
بهدادیپور با بیان اینكه والدین باید با تزئین غذای كودك، او را تشویق به خوردن كنند، میگوید: به عنوان مثال نان، پنیر، خیار و گوجه انتخابی مناسب برای میان وعده كودكان است كه اگر والدین با دقت و حوصله بیشتری این لقمهها را آماده كنند، كودك نیز بهتر و با اشتهای بیشتر آنها را میخورد. هر فردی با توجه به سلیقه فرزندش میتواند شیوهای را انتخاب كند؛ مثلاً میتوان با قطعات خیار و گوجه گل درست كرد یا آنها را شبیه حیوانات مختلف برش داد و مانند یك بازی از كودك خواست هر كدام را بیشتر دوست دارد، زودتر بخورد.
به گفته این كارشناس تغذیه، استفاده از ظرفهای مناسب و زیبا، تزئین غذا و تشویق كودك با بازیهایی مانند آن چه در بالا بیان شد، از جمله شیوههایی است كه میتواند در بهتر غذا خوردن كودكان موثر باشد.
بهدادیپور درباره انتخاب بهترین میان وعده برای كودكانی كه تحرك كافی دارند، میگوید: مصرف چیپس و پفك به عنوان میان وعده به هیچ وجه توصیه نمیشود وكیكهای غنی شده و بیسكویتهای سبوسدار انتخاب بهتری است؛ ولی بهترین میان وعده برای كودكان موادی مانند قیسی است كه هم طعم و ظاهر خوبی دارد و هم باعث چاقی و اضافه وزن آنها نمیشود.
علاوه بر این قیسی ویتامینهای مورد نیاز را نیز دارد. یكی دیگر از تنقلات سالم و مفید كشك است؛ 50 درصد كشك پروتئین است و كلسیم خوبی نیز به كودك میرساند؛ البته این هم از آن مواردی است كه باید به تدریج در ذائقه كودك شكل گیرد.
به گفته وی انواع مغزها مانند پسته، بادام و فندق نیز منبع خوبی از روی هستند و چون كمبود روی موجب كوتاهی قد بچهها میشود، اگر بتوان خوراكیهای حاوی این ماده را به رژیم غذایی كودك اضافه كرد، مشكل كوتاهی قد و كم اشتهایی آنها نیز جبران میشود.
در میان مغزها، گردو علاوه بر روی منبع خوبی از امگا 3 نیز به حساب میآید، پس از مصرف آن هم غافل نشویم و جیب بچهها را با این نوع خوراكیهای سالم، مفید و خوشمزه پر كنیم.
نظر شما